Cancel culture, το δικαστήριο των social: Ποιος καταδικάζει, ποιος αθωώνει, ποιος σωπαίνει (video)

Στην εποχή των κοινωνικών δικτύων, η δημόσια φήμη μπορεί να καταρρεύσει μέσα σε λίγα λεπτά. 

Ένα tweet, μια φράση, ένα αστείο που κάποτε πέρασε απαρατήρητο, ένα σχόλιο σε συνέντευξη, όλα μπορούν να πυροδοτήσουν μια καταιγίδα «ακύρωσης». 

Το hashtag #Cancel γίνεται ετυμηγορία, οι πλατφόρμες μετατρέπονται σε «λαϊκά δικαστήρια» και η δημόσια διαπόμπευση μοιάζει να υποκαθιστά τη θεσμική λογοδοσία.

Η «κουλτούρα της ακύρωσης» γεννήθηκε από μια αυθεντική ανάγκη: να υπάρξει κοινωνική λογοδοσία για πράξεις ή λόγια που προκαλούν βλάβη, ειδικά όταν οι θεσμοί αποτυγχάνουν. 

Οι οργανώσεις του #MeToo, οι αντιρατσιστικές εκστρατείες ή οι πιέσεις για σεβασμό της διαφορετικότητας βρήκαν στο διαδίκτυο ένα εργαλείο για να ακουστούν. Πολλές φορές η πίεση αυτή αποκάλυψε σιωπηλές καταχρήσεις και έφερε πραγματική δικαιοσύνη.

*****

Για να μη χάσετε καμία ανάρτηση της Εποπτείας, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο newsletter μας, πατώντας ΕΔΩ

Για ΟΛΑ τα videos της Εποπτείας, γραφτείτε στο κανάλι μας στο youtube, πατώντας ΕΔΩ

*****

Η Χάνα Άρεντ τόνιζε ότι η δημόσια σφαίρα υπάρχει για να ασκείται η σκέψη, η κρίση και η ανταλλαγή επιχειρημάτων. Η ελευθερία δεν είναι η απουσία συγκρούσεων, αλλά η δυνατότητα να σκεφτόμαστε δημόσια, να εκτεθούμε και να κριθούμε.

Σήμερα πολλοί βιώνουν ένα νέο είδος άγχος: την αυτολογοκρισία. Φοβούνται πως μια ατυχής διατύπωση μπορεί να τους κοστίσει την καριέρα ή την κοινωνική υπόληψη. Έτσι γεννιέται μια σιωπηλή πλειοψηφία μέσα σε κοινωνίες που φαίνονται θορυβώδεις. 

Ο John Stuart Mill, στο έργο του On Liberty (1859), υπερασπίστηκε με πάθος την ανάγκη της διαφωνίας. Ακόμη κι αν η αντίθετη γνώμη είναι λανθασμένη, είπε, βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα την αλήθεια μας, να την επαληθεύσουμε και να την κρατήσουμε ζωντανή. 

Η κουλτούρα της ακύρωσης δεν είναι μόνο πολιτισμικό, αλλά και πολιτικό φαινόμενο. Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, έχει γίνει όπλο και για τις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος: 

-       Στην αριστερά, συχνά προβάλλεται ως μέσο προστασίας μειονοτήτων και κοινωνικής δικαιοσύνης.

-       Στη δεξιά, καταγγέλλεται ως νέο είδος λογοκρισίας, χρησιμοποιείται για να επιτεθεί στον «πολιτιστικό ελιτισμό» και να συσπειρώσει ψηφοφόρους.

Η πρόκληση για τις δημοκρατίες του 21ου αιώνα είναι να διασφαλίσουν ότι η κοινωνική ευθύνη δεν θα μετατραπεί σε μηχανισμό σιωπής, και ότι ο δημόσιος χώρος θα μείνει πεδίο ζωντανής, ακόμη και δύσκολης, αλλά ελεύθερης συζήτησης.

Δείτε το σχετικό video, το 3o Επεισόδιο του 2ου Κύκλου στη σειρά videos Πολιτικού Προβληματισμού της Εποπτείας.-

*****

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Φρόιντ και οι Έλληνες: Οι κλασικές ρίζες της δυτικής ψυχολογίας

Η δίκη του Σωκράτη: Όταν η σκέψη έγινε έγκλημα

Γιώργος Σεφέρης: Λίγες είναι οι νύχτες με φεγγάρι που μ' αρέσουν

ΗΠΑ- Κίνα: Η σταθερή αλληλεξάρτηση μικροτσίπ- σπάνιων γαιών

Βιρτζίνια Γουλφ: Η Ελλάδα είναι η πιο όμορφη χώρα που έχει απομείνει

Πού θα οδηγήσει η παρακμή της φιλολογίας;

Γιάννης Ρίτσος: Με τρομάζει η ομορφιά σου

Πώς οι Δημοκρατίες πέφτουν εκ των έσω

Πόσο εύκολη είναι η αναγνώριση Παλαιστινιακού Κράτους;

Πώς αλλάζει σελίδα η Ιστορία;