Παρόλο που οι σκέψεις που πρόκειται να διατυπώσω εδώ δεν οδηγούν σε κανένα βέβαιο αποτέλεσμα ακόμα πιο πολύ μάλιστα θα μπορούσαν να ονομαστούν μια απλή μεταφυσική φαντασία, όμως δεν μπόρεσα να αποφασίσω να τις παραδώσω στη λήθη, γιατί ίσως σε μερικούς να είναι ευπρόσδεκτες, τουλάχιστον για να τις συγκρίνουν με αυτές που κάνουν οι ίδιοι για το ίδιο αντικείμενο.
Πρέπει, όμως, επίσης να σημειώσω πως όλα στις σχετικές σκέψεις είναι αμφίβολα, όχι μόνο η λύση, παρά μάλιστα και το πρόβλημα. Κατά συνέπεια εδώ δεν έχει να περιμένει κανείς τίποτα λιγότερο από βέβαια συμπεράσματα, πιο πολύ μόνο μια απλή ανανέωση του αέρα σε μια πολύ σκοτεινή υπόθεση, σε πράγματα τα οποία έχουν απασχολήσει συχνά τον καθέναν κατά τη διάρκεια της ζωής του ή σε αναδρομική ανασκόπηση.
Μπορεί μάλιστα οι σχετικές μας παρατηρήσεις να μην είναι τίποτα περισσότερο από ένα διστακτικό ψηλάφισμα στα σκοτεινά, όπου κανείς νιώθει πως κάτι θα πρέπει να υπάρχει, χωρίς όμως να ξέρει που και τι. Αν παρά ταύτα καμιά φορά πέφτω σε ένα θετικό ή μάλιστα και δογματικό τόνο, θέλω να πω εδώ εξαρχής ότι αυτό συμβαίνει μόνο για να μη γίνομαι βαρετός με λεπτολογίες και τη συχνή επανάληψη των αμφιβολιών και των υποθέσεων, και επομένως δεν θα πρέπει να λαμβάνεται στα σοβαρά.
Η πίστη σε μια ιδιαίτερη μοίρα ή μια υπερφυσική κατεύθυνση των συμβάντων στη ζωή του ανθρώπου ήταν σε όλες τις εποχές γενικά προσφιλής, και κάποτε μάλιστα συναντιέται ακλόνητη και σε σκεπτόμενα μυαλά που δεν έχουν καμία κλίση σε δεισιδαιμονίες ακόμα και ακόμα χωρίς να βρίσκεται και σε κάποια σχέση με οποιαδήποτε δόγματα. F καταρχήν μπορεί να αντιτάξει κανείς ότι αυτή η πίστη, όμοια όπως κάθε πίστη σε θεούς, δεν πηγάζει από την αντίληψη παρά από τη βούληση, είναι δηλαδή γέννημα της ανάγκης μας.
Γιατί το μόνο που θα διαπιστώναμε μέσα από την αντίληψη θα ήταν ότι η σύμπτωση, η οποία μας παίζει αμέτρητα άσχημα παιχνίδια που φαίνονται και σαν καλά μελετημένα, που και που εμφανίζεται ευνοϊκή, ή επίσης σαν να φροντίζει έμμεσα για το καλό μας. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις αναγνωρίζουμε τη σύμπτωση στο χέρι της μοίρας, και μάλιστα τότε πιο πολύ ακόμα όταν μας οδηγεί σε ένα ευχάριστο αποτέλεσμα μέσα από δρόμους που απεχθανόμαστε και αντιτίθενται στη λογική μας, οπότε λέμε: «Μετά το ναυάγιο πήγαν όλα καλά».
Σε μια τέτοια περίπτωση η αντίθεση ανάμεσα στη δική μας επιλογή και στην κατεύθυνση που δίνει η μοίρα, η οποία και υπερισχύει, δεν μπορεί να παραγνωριστεί για αυτό και παρηγοριόμαστε σε δυσμενείς συμπτώσεις με τη συχνά δοκιμασμένη ρήση «κάθε εμπόδιο για καλό», η οποία πηγάζει από τη σκέψη ότι, παρόλο που τον κόσμο κυβερνάει η σύμπτωση, όμως αυτή έχει σαν συγκυβερνήτη την πλάνη, επειδή εμείς είμαστε υποταγμένοι τόσο στη μία όσο και στην άλλη, ίσως τελικά να είναι ένα ευτύχημα αυτό που τώρα μας φαίνεται σαν ένα δυστύχημα. Έτσι από τα παιχνίδια του ενός τυράννου του κόσμου καταφεύγουμε στον άλλο και κάνουμε έκκληση στην πλάνη.
Ανεξάρτητα όμως από αυτό, το να αποδίδεις την απλή, καθαρή, ολοφάνερη σύμπτωση μια πρόθεση είναι εξαιρετικά παράτολμο. Παρά ταύτα, νομίζω πως ο καθένας τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του το έχει πιστέψει. Επίσης, αυτή η πίστη συναντιέται σε όλους τους λαούς και ανεξάρτητα από τις θρησκείες, αν και πιο πολύ στους μωαμεθανούς είναι μια σκέψη η οποία, ανάλογα με το πώς την καταλαβαίνει κανείς, μπορεί να είναι η πιο παράλογη η πιο βαθιά.
Στο μεταξύ, ενάντια στα παραδείγματα μέσα από τα οποία θα ήθελε κανείς να την τεκμηριώσει, όσο εντυπωσιακά και αν μπορεί να είναι κάποτε ακόμα παραμένει σταθερή αντίρρηση ότι θα ήταν το πιο μεγάλο θαύμα αν μια σύμπτωση δεν φρόντιζε ποτέ για τις υποθέσεις μας καλά, και μάλιστα καλύτερα από ό,τι θα μπορούσαν το μυαλό μας και αντίληψη μας...
--Ο άνθρωπος και το πεπρωμένο- εκδόσεις Κάκτος, Αθήνα 2012, σελ. 83- 86
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μια κοινωνία που εκδικείται δεν γίνεται πιο δίκαιη, γίνεται πιο πρωτόγονη
Η μεγάλη συμβολή του Θαλή του Μιλήσιου στα μαθηματικά και τον Πολιτισμό
Ο Τόμας Στερνς Έλιοτ γράφει για την ενότητα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού
Άντον Τσέχωφ, «Ένας αριθμός»
Η «Αξία της Ζωής» της Τζέιν Άντερσον, μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσετε
Πολ Ελυάρ, η άσβεστη φλόγα της ελπίδας
Η μέθοδος Μπροντέλ: Διαβάζοντας αλλιώς την Ιστορία
Το Bolero του Ραβέλ έγινε 96 ετών- Δείτε τη μαγευτική Πλισέτσκαγια να το χορεύει (video)
Ο Ιωάννης Συκουτρής γράφει για το νόημα της ζωής
Ο Τάκης Παπατσώνης μπροστά σε ένα άσπρο, ελληνικό ερημοκκλήσι
δεν βρέθηκαν σχόλια επισκεπτών...